De lens, het oog en de camera.....
We schreven 1964.We studeerden physica.We waren bezig met de opdracht een sterrenkijker te bouwen. Op het lab stond een lange tafel met erop een ca 2,5 á 3 meter lange schuifbalk. Dat is een balk waarop je enige lenzen heen weer kunt schuiven. Na wat berekeningen kon je ongeveer de plaats van de lenzen bepalen. de exacte plaats vond je door regelmatig dor het occulair (ooglens) te kijken. Je leerde dan om van een virtueel beeld weer een vergroting te maken. En dan nog eens hetzelfde te doen, enz. enz. Totdat je een heel sterke vergroting had.Nu hadden wij het geluk dat we tegenover het Dijkzigtziekenhuis zaten en zo konden wij, als we dat wilden, een pasfoto maken van een patient. Afstand ca. 1 km!!! Nu vonden we die patienten niet zó interessant maar wel de zustertjes die door de kamers paradeerden. Een van mijn medestudenten vond blijkbaar die zustertjes niet zo erg interessant maar wond zich meer op over de aberratie (rand-
onscherpte) en zette er zomaar ergens een holle lens tussen. Wég ons uitzicht, wég onze dromen.
Nu we het toch over ons oogje hebben laten vallen op.....
Het oog. Oh, wat een wonder! Ons oog moet per dag zich wel 10.000-den keren scherp stellen.
En dat constant in een fractie van een tijd. Proef: Teken een zwart cirkeltje van 1,5 cm rond, op een A4-tje en kijk er enige tijd naar, dan meteen naar buiten in de verte kijken. (Onze camera doet het veel langzamer,) Doe dit eens snel achterelkaar gedurende pakweg 10 minuten. Je oog is dan bek- en bekaf!!!!
Achterin ons oog bevindt zich een vlakje van ca.1,5 cm grootte, het netvlies,dat vlakje bestaat uit 126.000.000 haartjes, d.w.z. het zijn eigenlijk kegeltjes en staafjes. De lens en de iris,(eigenlijk het diafragma dat groter en kleiner kan worden) De ene soort is gevoelig voor kleurindrukken,de andere voor zwart/wit effecten. Al deze opgevangen signaaltjes worden omgezet in electrische stroompjes die naar de hersenen gaan en in die hersenen wordt eerst het beeld rechtop gezet, want de ooglens draait alles om. ( denk maar aan een dia die op z'n kop in de projector gaat). Het netvlies is dus een soort zonnepaneeltje. Eigenlijk een wonder, dat fluweelachtig vlakje!~
In Amerika is ooit eens een proef gedaan met studenten die een z.g. prismabril opgezet kregen. Gedurende enkele weken zagen zij alles op de kop. zelf 's nachts, ze sliepen in een stikdonkere kamer, als ze moesten plassen, moest de bril eerst op! Na een tijdje zagen ze alles weer zoals wij zien, de hersenen draaiden alles in de juiste stand. Er waren studenten bij, die met de auto, mét bril door de drukste straten van de stad reden! Na enkele dagen nadat de bril af mocht zagen ze alles weer zoals vóór de "indoctrinatie".
Wonderlijk toch, het licht, dat oog, die lenzen, die hersenen maar ook......die camera!!
Wim Soldaat
